Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

to open wide

  • 1 patulus

        patulus adj.    [2 PAT-], spread out, standing open, open, wide: pina duabus grandibus patula conchis, etc.: aures, H.: fenestrae, O.: latitudo, i. e. the open highway, Ta.— Spread out, spreading, extended, broad, wide: rami: fagus, V.: pectines, H.: lacus, O.: plaustra, V.: canistra, O.: arca, Iu. —Fig., open to all, common: orbis, the beaten round, H.
    * * *
    patula, patulum ADJ
    wide open, gaping; wide-spreading

    Latin-English dictionary > patulus

  • 2 adaperio

    I
    adaperere, adaperui, adapertus V TRANS
    throw open, open wide; unroll (scroll), open (book); uncover, reveal; open up
    II
    adaperire, adaperivi, adaperitus V TRANS
    throw open, open wide; unroll (scroll), open (book); uncover, reveal; open up

    Latin-English dictionary > adaperio

  • 3 hieto

    hĭĕto, āre, v. freq. n. and a. [for hiato, from hio; cf. Diom. p. 336 P.], to open the mouth wide, to gape, yawn (ante-class.):

    ego dum hieto,

    Plaut. Men. 3, 1, 4; cf. id. Fragm. ap. Diom. p. 336 P.: praei hercle tu, qui mihi oscitans hietansque restas, Caecil. ib.; Cn. Mat. ib.—
    * Transf.
    , in gen., to open wide, throw open: hietantur fores, Laber. ap. Diom. p. 336 P. (Com. Rel. v. 89 Rib.).

    Lewis & Short latin dictionary > hieto

  • 4 pateo

    păteo, ŭi, 2, v. n. root pat. (perh. orig. spat.; cf. spatium); Gr petannumi, pitnêmi, to spread out; petasma, curtain; petalon, leaf; cf.: patulus, patina; also perh. pando (for pantdo)], to stand open, lie open, be open.
    I.
    Lit.:

    januae, aedes patent,

    Plaut. As. 1, 3, 89:

    facite totae plateae pateant,

    id. Aul. 3, 1, 2. nares semper propter necessarias utilitates patent, Cic. N. D. 2, 57, 145:

    omnibus haec ad visendum patebant cotidie,

    id. Verr 2, 4, 3, § 5:

    cur valvae Concordiae non patent?

    id. Phil. 2, 44, 112:

    semitae patuerant,

    Caes. B. G. 7, 8:

    ne fugae quidem patebat locus,

    Liv. 27, 18:

    patuere fores,

    Ov. M. 2, 768: (fenestrae) sine injuriā patent, Plin. Ep. 2, 17, 16 et saep. —
    B.
    In partic.
    1.
    To lie open, be exposed to any thing:

    patens vulneri equus,

    Liv. 31, 39, 12:

    latus ictui,

    Tac. H. 5, 11.—
    2.
    To stretch out, extend (cf. porrigor):

    Helvetiorum fines in longitudinem milia passuum CCXL. patebant,

    Caes. B. G. 1, 2; 1, 10:

    schoenus patet stadia XL.,

    Plin. 12, 14, 30, § 53.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to be open, free, allowable, accessible, attainable:

    si nobis is cursus pateret,

    Cic. Att. 10, 12, 4:

    ad quos omnis nobis aditus, qui paene solis patuit, obstructus est,

    id. Brut. 4, 16:

    praemia quae pateant stipendiariis,

    id. Balb. 9, 24:

    ut intellegant omnia Ciceronis patere Trebiano,

    id. Fam. 6, 10, 3: alicui, to yield to:

    lux aeterna mihi... dabatur, Si mea virginitas Phoebo patuisset amanti,

    Ov. M. 14, 133; id. A. A. 1, 362; Auct. Priap. 83.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of the hearing, etc., to be open, ready to hear:

    (constare inter omnis video) patere aurīs tuas querelis omnium,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 8, § 25:

    si cujus aures ad hanc disputationem patent,

    id. Fam. 3, 8, 3: meas auris... omnium praeceptis patuisse. id. Phil. 14, 7, 20:

    tamquam nullo magis tempore ad simplices cogitationes pateat animus,

    Tac. G. 22, 2:

    semita Tranquillae per virtutem patet unica vitae,

    Juv. 10, 364.—
    2.
    To be exposed or subject to any thing, Cic. Off. 1, 21, 73:

    longis morbis senectus, acutis adulescentia magis patet,

    Cels. 2, 1:

    qui vanus et excors est patebit contemptui,

    Vulg. Prov 12, 8.—
    3.
    To extend:

    in quo vitio latissime patet avaritia,

    Cic. Off. 1, 7, 20:

    late patet et ad multos pertinet,

    id. de Or. 1, 55, 235.—
    4.
    To be clear, plain, well known, evident, manifest (cf.:

    appareo, detegor): operta quae fuere, aperta sunt, patent praestigiae,

    Plaut. Capt. 3, 3, 9:

    cum illa pateant in promptuque sint omnibus, etc.,

    Cic. de Or. 1, 6, 23:

    quod in tabulis patebat,

    id. Phil. 2, 37, 93:

    in adversariis (hoc nomen) patere contendit,

    id. Rosc. Com. 2, 5.—With subject-clause:

    cum pateat aeternum id esse, quod, etc.,

    Cic. Tusc. 1, 23, 54.— Absol.:

    quid porro quaerendum est? factumne sit? at constat: a quo? at patet,

    Cic. Mil. 6, 15.—Hence, pă-tens, entis, P. a., open, accessible, unobstructed, passable.
    A.
    Lit.:

    caelum ex omni parte patens atque apertum,

    Cic. Div. 1, 1, 2:

    campi patentes,

    Sall. J. 101, 11.— Comp.:

    in locis patentioribus,

    Caes. B. G. 7, 28:

    via patentior,

    Liv. 7, 36.—
    2.
    Transf., open, wide:

    dolium quam patentissimi oris,

    Col. 12, 6.—
    B.
    Trop.
    1.
    Open, exposed:

    domus patens, et exposita cupiditati et voluptatibus,

    Cic. Quint. 30, 93:

    pelagoque volans da vela patenti,

    Verg. G. 2, 41:

    urbs patens,

    unwalled, Vulg. Prov. 25, 28.—
    2.
    Evident, manifest:

    causa,

    Ov. M. 9, 536.—
    * Adv.: pătenter, openly, clearly; in comp.:

    patentius et expeditius (opp: implicite et abscondite),

    Cic. Inv. 2, 23, 69

    Lewis & Short latin dictionary > pateo

  • 5 ad-aperiō

        ad-aperiō eruī, ertus, īre,    to throw open, open wide, lay open: cuniculum, L.: ianuam, O.—Fig., to open, expose: ad criminationem aures, Cu.—To disclose, reveal, expose: quae velanda erant, L.

    Latin-English dictionary > ad-aperiō

  • 6 scindo

    scindo, scĭdi, scissum, 3 (old perf. redupl. scicidi, Enn., Naev., Att, and Afran. ap. Prisc. p. 890 P.; or Enn. p. 133 Vanl.; Com. Rel. pp. 19 and 164 Rib.; cf. also, sciciderat. [p. 1643] Gell 6, 9, 16), v. a. [akin to Gr. schizô, to split; cf. Germ. scheiden, and Lat. scio], to cut, tear, rend, or break asunder; to split, cleave, divide, or separate by force, etc. (freq. and class.; but in tempp.perf. ante-class.and postAug.; syn.: findo, rumpo).
    I.
    Lit.: quom saxum scisciderit, Enn. ap. Prisc. l. l.: non ergo aquila scisciderat pectus, Att. ib. and ap. Gell. l. l.: satis fortiter vestras sciscidistis colus, Afran. ap. Prisc. l. l.: scindens dolore identidem intonsam comam, Att. ap. Cic. Tusc. 3, 26, 62:

    crines,

    Verg. A. 12, 870; Ov. M. 11, 683:

    capillos,

    id. H. 3, 79; Tib. 1, 10, 55; cf.

    , in a Greek construction: scissaeque capillos matres,

    Ov. M. 8, 526:

    vela,

    Plaut. Trin. 4, 1, 18:

    epistulam,

    Cic. Fam. 5, 20, 9:

    vestem,

    to tear open, Liv. 3, 58; Quint. 2, 15, 7; Prop. 2, 15 (3, 7), 18; Ov. M. 9, 166; Hor. C. 1, 17, 27; cf.:

    vestem tibi de corpore,

    Prop. 2, 5, 21:

    pecora scindunt herbarum radices,

    Col. 2, 18, 2:

    asini me mordicibus scindant,

    tear, lacerate, Plaut. Aul. 2, 2, 57:

    sinus,

    Ov. M. 10, 386:

    latus flagello,

    id. Ib. 185:

    lacerum corpus ictibus innumeris,

    Sil. 1, 172:

    vitiato fistula plumbo Scinditur,

    bursts open, Ov. M. 4, 123; cf.:

    et faceret scissas languida ruga genas,

    wrinkled, Prop. 3, 10, 6:

    vallum,

    to break through, tear up, Caes. B. G. 3, 5; 5, 51; Liv. 7, 37; Tac. H. 4, 28:

    limen portae,

    to break in pieces, Plaut. Bacch. 4, 9, 31:

    pontem,

    to break down, id. ib. 5, 26:

    cuneis lignum,

    to split, cleave, Verg. G. 1, 144:

    quercum cuneis,

    id. A. 7, 510:

    cuneis fissile robur,

    id. ib. 6, 182; cf.:

    ferro aequor (i. e. humum),

    id. G. 1, 50; cf.

    solum,

    id. ib. 2, 399:

    vomere terram,

    Ov. A. A. 2, 671:

    freta ictu (remorum),

    id. M. 11, 463:

    puppis aquas,

    id. Tr. 1, 10, 48:

    fluvios natatu,

    Claud. Cons. Hon. 4, 347:

    tellurem mare scindit,

    Luc. 3, 61:

    agmen,

    Tac. A. 1, 65 et saep.:

    labra,

    to open wide, Quint. 11, 3, 81:

    obsonium,

    to cut up, carve, Sen. Vit. Beat. 17; cf.

    nihil (edulium),

    Mart. 3, 12, 2:

    aves in frusta,

    Sen. Brev. Vit. 12.—
    b.
    Prov.: penulam alicui, to tear off one's travelling cloak, i.e. to urge, press, solicit one to stay, Cic. Att. 13, 33, 4.—
    B.
    Transf., to part, separate, divide; of places:

    dirimit scinditque Sueviam continuum montium jugum,

    Tac. G. 43:

    frons Italia in duo se cornua scindit,

    Mel. 2, 4, 7.—

    Mid.: omnis Italia scinditur in duo promuntoria,

    Sall. H. 4, 18 Dietsch.—In gen.:

    se (lutamenta),

    Cato, R. R. 128:

    se (nubes),

    Verg. A. 1, 587.—Mid.:

    omnis fumus, vapor, etc.... scinduntur per iter flexum,

    Lucr. 4, 91:

    scinditur in geminas partes circumfluus amnis,

    Ov. M. 15, 739; Luc. 1, 551.— Absol.:

    sentes quod tetigere, ilico rapiunt: si eas ereptum, ilico scindunt,

    Plaut. Cas. 3, 6, 2.—
    2.
    To destroy:

    scindunt proceres Pergamum,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 130.—
    II.
    Trop., to tear in pieces, to distract, agitate, disturb, etc.:

    aliquem quāvis scindunt cuppedine curae,

    Lucr. 3, 994:

    quantae tum scindunt hominem cuppedinis acres Sollicitum curae,

    id. 5, 46: nolo commemorare, quibus rebus sim spoliatus, ne scindam ipse dolorem meum, tear open, i. e. renew my grief, Cic. Att. 3, 15, 2:

    non sine piaculo sanctissimas necessitudines scindi,

    to be sundered, separated, Plin. Pan. 37 fin.:

    ut (actio) noctis interventu scinderetur,

    was interrupted, id. Ep. 2, 11, 16:

    verba fletu,

    Ov. P. 3, 1, 157:

    vox scinditur,

    is broken, cracked, Quint. 11, 3, 20:

    sic genus amborum scindit se sanguine ab uno,

    divides, branches off, Verg. A. 8, 142; cf.: scidit deinde se studium atque inertiā factum est, ut artes esse plures viderentur, was separated, divided, Quint. prooem. § 13; cf.:

    naturalis pars philosophiae in duo scinditur corporalia et incorporalia,

    Sen. Ep. 89, 16:

    scinditur incertum studia in contraria vulgus,

    Verg. A. 2, 39; cf. Tac. H. 1, 13:

    scindebatur in multiplices curas,

    Amm. 16, 3, 3.—Hence, scissus, a, um, P. a., split, cleft, divided.
    A.
    Lit.:

    folia pluribus divisuris,

    Plin. 25, 5, 21, § 48:

    vitis folio,

    id. 14, 2, 4, § 23:

    scissae (aures) cervis ac velut divisae,

    id. 11, 37, 50, § 136:

    alumen,

    Col. 6, 13, 1 (for which:

    scissile alumen,

    Cels. 5, 2; 6, 11):

    vestibus,

    Vulg. Job, 2, 12.—
    B.
    Trop.:

    genus vocum,

    harsh, grating, Cic. de Or. 3, 57, 216.—No comp., sup., or adv.

    Lewis & Short latin dictionary > scindo

  • 7 bipatens

    (gen.), bipatentis ADJ
    opening two ways; open in two directions; having both leaves open, wide open

    Latin-English dictionary > bipatens

  • 8 adapertus

        adapertus adj.    [P. of adaperio], open, wide open: ora, O.

    Latin-English dictionary > adapertus

  • 9 exaperio

    ex-ăpĕrĭo, īre, v. a., to open wide, throw open (very rare):

    exapertae repente delubri fores, et audita major humana vox,

    Tac. H. 5, 13:

    implicatissimam nodositatem,

    to undo, unloose, Aug. Conf. 10.

    Lewis & Short latin dictionary > exaperio

  • 10 dīlātō

        dīlātō āvī, ātus, āre, freq.    [dilatus], to spread out, dilate, broaden, stretch, enlarge, extend: manum: fundum: castra, L.: rictūs, O. — Fig., to spread, amplify, dilate, extend: orationem: haec: gloriam: litteras, to pronounce broadly.
    * * *
    dilatare, dilatavi, dilatatus V
    make wider/broad, enlarge, extend, dilate; open wide (Ecc)

    Latin-English dictionary > dīlātō

  • 11 praepando

    praepandere, praepandi, praepassus V
    open wide in front, extend before

    Latin-English dictionary > praepando

  • 12 dispicio

    di-spĭcĭo, spexi, spectum, 3, v. n. and a., to see through all parts (cf. Lachm. ad Lucr. vol. 2, p. 236 and 237), to see with an effort, to open wide the eyes in order to see, to look through, to see; to glance, to gaze; and actively, to descry, discern, perceive (class.; esp. freq. in Cic. Lachm. l. l. prefers dispicere in many passages where the best editions have despicere, e. g. Verg. A. 1, 224; id. G. 2, 187; Ov. M. 2, 178; 3, 44; 7, 223; id. F. 4, 569; Col. 1, 6, 23; cf. Conington ad Verg. A. 1, 224; Munroad Lucr. 4, 418 N. cr.).
    I.
    Lit.
    (α).
    Neutr.:

    isti autem tantis effusis tenebris ne scintillam quidem ullam ad dispiciendum reliquerunt,

    Cic. Ac. 2, 19, 61; cf.:

    tanta oborta caligo est ut dispicere non posset,

    Suet. Ner. 19; Cic. Tusc. 1, 19 fin.:

    catuli, qui jam dispecturi sunt, caeci aeque et hi, qui modo nati,

    id. Fin. 4, 23 fin.:

    ut primum dispexit,

    id. ib. 2, 30, 97:

    ad terram aspice et dispice, Oculis investigans astute augura,

    Plaut. Cist. 4, 2, 25.—
    (β).
    Act.:

    nubila,

    Lucr. 4, 418 Lachm.:

    longe cunctas in partis,

    id. 6, 648:

    dispecta est et Thule,

    Tac. Agr. 10:

    ut nequit ullam dispicere oculus rem,

    Lucr. 3, 564.—
    B.
    Transf., to investigate, make an examination:

    dispicientibus consistorianis et militaribus,

    Amm. 15, 5, 12.—
    II.
    Trop., to perceive mentally, discern, discover (commonly as act.):

    si imbecilli animi verum dispicere non possint,

    Cic. Div. 2, 39; cf. Liv. 44, 6 fin.:

    mentem principis,

    Tac. A. 3, 22:

    merita,

    id. ib. 13, 27:

    in ea re Pompeius quid velit, non dispicio,

    Cic. Q. Fr. 2, 2 fin.:

    sine jam aliquid dispiciam,

    to find out, Ter. And. 3, 5, 16; cf. Cic. Att. 2, 20.—
    B.
    Meton. (mostly in the imperat.), to consider, think, reflect upon:

    nunc velim dispicias res Romanas,

    Cic. Att. 6, 8:

    discerne et dispice insidiatorem et petitum insidiis,

    Liv. 40, 10; Just. Inst. 1, 8 pr.:

    dispice, an tu, etc.,

    Plin. Ep. 1, 18, 5:

    dispice, ne sit, etc.,

    id. ib. 2, 10, 5:

    prius dispiciamus de his, quae, etc.,

    Gai. Inst. 1, § 143; cf. Dig. 14, 1, 1; and absol.:

    virtus est, ubi occasio admonet, dispicere,

    Plaut. Pers. 2, 3, 15.

    Lewis & Short latin dictionary > dispicio

  • 13 ringor

    ringor, rictus, 3, v. dep. n., to open wide the mouth, to show the teeth (very rare).
    I.
    Lit.: saltat ridens, ringitur, Pompon. ap. Non. 517, 30 (Com. Rel. p. 206 Rib.).—
    II.
    Trop., to be vexed, angry; to chafe, snarl (the fig. borrowed from a growling dog):

    ille ringitur, tu rideas,

    Ter. Phorm. 2, 2, 27 Don.:

    ringeris quoties aliquem in fastis saepius legeris,

    Sen. Ep. 104, 9:

    sapere et ringi,

    Hor. Ep. 2, 2, 128; Sid. Carm. 23, 86.

    Lewis & Short latin dictionary > ringor

  • 14 laxus

    laxus, a, um, adj. [cf. languidus, languor, lactes], wide, loose, open; spacious, roomy; opp. adstrictus (not freq. till after the Aug. per.).
    I.
    Lit.: laxius agmen, Sall. ap. Non. 235, 16:

    casses,

    Verg. G. 4, 247:

    circli,

    id. ib. 3, 166:

    sinus,

    Tib. 1, 6, 18:

    toga,

    id. 1, 6, 40; 2, 3, 78; cf.:

    in pede calceus haeret,

    wide, loose, Hor. S. 1, 3, 32:

    nuces Ferre sinu laxo,

    id. ib. 2, 3, 171:

    qua satis laxo spatio equi permitti possent,

    Liv. 10, 5; so,

    spatium,

    wide, roomy, Sen. Ep. 88 med.; cf.:

    laxior domus,

    Vell. 2, 81:

    janua,

    open, Ov. Am. 1, 8, 77:

    compages,

    Verg. A. 1, 122:

    mulier,

    Mart. 11, 21:

    habenae,

    Cic. Lael. 13 (v. under II.); Verg. A. 1, 63:

    frena,

    Ov. Am. 3, 4, 16; cf.:

    qui jam contento, jam laxo fune laborat,

    Hor. S. 2, 7, 20:

    arcus,

    slackened, unbent, unstrung, Verg. A. 11, 874:

    laxo meditantur arcu cedere campis,

    Hor. C. 3, 8, 23:

    opes,

    large, great, Mart. 2, 30, 4.—
    II.
    Trop.:

    laxissimas habenas habere amicitiae,

    very wide, loose, Cic. Lael. 13, 45: si bellum cum eo hoste haberemus, in quo neglegentiae laxior locus esset, greater latitude or scope, Liv. 24, 8; cf.:

    laxius imperium,

    less strict, more indulgent, Sall. J. 64:

    annona,

    i. e. reduced, cheap, Liv. 2, 52:

    caput,

    relaxed, disordered from drinking, Pers. 3, 58:

    vox,

    pronounced broad, Gell. 13, 20, 12:

    laxioribus verbis dicere aliquid,

    prolix, diffuse, id. 16, 1, 3.—Of time:

    diem statuo satis laxam,

    sufficiently distant, Cic. Att. 6, 1, 16:

    tempus sibi et quidem laxius postulavit,

    Plin. Ep. 4, 9 med. —Hence, adv.: laxē, widely, spaciously, loosely.
    1.
    Lit.:

    vis sideris laxe grassantis,

    Plin. 2, 97, 99, § 217:

    distans,

    id. 13, 4, 7, § 33:

    aurum laxius dilatatur,

    id. 33, 3, 19, § 61:

    Mercurii stella laxissime vagatur,

    id. 2, 16, 13, § 66:

    medio suspendit vincula ponto, Et laxe fluitare sinit,

    loosely, freely, Luc. 4, 450:

    manus vincire,

    loosely, Liv. 9, 10, 7.—
    2.
    Trop.:

    laxius proferre diem,

    to put farther off, Cic. Att. 13, 14, 1; cf.:

    volo laxius (sc. rem curari),

    id. ib. 15, 20, 4:

    de munere pastorum alii angustius, alii laxius constituere solent,

    a greater number, more, Varr. R. R. 2, 10, 10:

    in hostico laxius rapto suetis vivere artiores in pace res erant,

    more unrestrictedly, more freely, Liv. 28, 24, 6:

    Romanos remoto metu laxius licentiusque futuros,

    be more relaxed in discipline, more negligent, disorderly, Sall. J. 85.

    Lewis & Short latin dictionary > laxus

  • 15 laxus

        laxus adj. with comp. and sup.    [LAG-], wide, loose, open, spacious, roomy: casses, V.: In pede calceus, H.: spatium, L.: conpages, yielding, V.: arcus, unbent, V.: laxo arcu Cedere campis, H.— Fig., loose, free, wide: laxissimas habenas habere amicitiae: hostis, in quo neglegentiae laxior locus esset, greater latitude, L.: laxius imperium, more indulgent, S.: laxior annona, i. e. low-priced, L.: diem statuo satis laxam, sufficiently distant.
    * * *
    laxa, laxum ADJ
    wide, loose, roomy, slack, open, lax

    Latin-English dictionary > laxus

  • 16 laxo

    laxo, āvi, ātum, 1, v. a. (rarely n.; v. I. B. 2. b. and II. B. b. infra) [id.], to stretch out, extend, to make wide or roomy, to expand.
    I.
    Lit.:

    forum,

    Cic. Att. 4, 16, 8:

    manipulos,

    to open the ranks, Caes. B. G. 2, 25:

    lilium ab angustiis in latitudinem paulatim se laxans,

    Plin. 21, 5, 11, § 22.—
    B.
    Transf.
    1.
    To open, undo, unloose (syn. solvo):

    vincula epistolae laxavit,

    Nep. Paus. 4:

    nodos Herculeos,

    Luc. 4, 632:

    ubi dolor vocem laxaverat,

    had loosened his voice, Just. 42, 4, 13:

    claustra,

    Verg. A. 2, 259:

    claustra portarum,

    Juv. 8, 261:

    intestina,

    Plin. 8, 36, 54, § 129.—
    2.
    To slacken, relax:

    laxare arcum,

    to slacken, unbend, Phaedr. 3, 14, 11:

    excussos rudentes,

    Verg. A. 3, 267:

    laxantur corpora rugis,

    become flabby with wrinkles, Ov. A. A. 3, 73:

    laxatis habenis invehi jussit,

    Curt. 4, 9, 24; 4, 15, 3:

    laxatisque vinculis... ostendit manum,

    Just. 14, 4, 1:

    se cutis arida laxet,

    Juv. 6, 144:

    oleum ad nervos laxandos utile est,

    Plin. 23, 8, 80, § 157:

    corpus velut laxatum,

    Petr. 82:

    ferrum,

    to smelt, Stat. Achill. 1, 429.—
    (β).
    Neutr.:

    crebris fluctibus compages operis verberatae laxavere,

    were loosened, opened, Curt. 4, 3, 6.—
    3.
    To lighten, ease:

    pharetra graves laxavit umeros,

    Sen. Herc. Oet. 787.—
    II.
    Trop.
    A.
    To lighten, relieve, unbend, recreate (syn.: levo, libero): a contentione disputationis animos curamque laxemus, Cic. de Or. 3, 61, 230:

    judicum animos atque a severitate ad hilaritatem traducere,

    id. Brut. 93, 322:

    animum ab assiduis laboribus,

    Liv. 32, 5: ut istis te molestiis laxes, release yourself, Luc. ap. Cic. Fam. 5, 14, 3.—
    B.
    To relax, mitigate, moderate, abate, weaken:

    alicui laxare aliquid laboris,

    Liv. 9, 16:

    vix primos inopina quies laxaverat artus,

    Verg. A. 5, 187:

    placida laxarant membra quiete... nautae,

    id. ib. 5, 836:

    subtile examen justitiae,

    Gell. 1, 3:

    iram,

    Stat. Th. 6, 831: nigrantes tenebras id. ib. 12, 254:

    paulatim temeritate laxata,

    Petr. 82:

    longiore dierum spatio laxare dicendi necessitatem,

    to prolong, delay, defer, Quint. 10, 5, 22:

    memoriae inhaeret fldelius, quod nulla scribendi securitate laxatur,

    id. 10, 6, 2:

    rarescit multo laxatus vulnere miles,

    weakened, Sil. 17, 422.— To lay open, disclose, reveal ( poet.):

    fata latentia laxa,

    Stat. Achill. 1, 508.—
    (β).
    To reduce the price of:

    annonam,

    Liv. 2, 34, 12; so neutr., to lessen, fall in price:

    annona laxaverat,

    Liv. 26, 20.— laxātus, a, um, P. a., spread out, separated, extended, wide.
    A.
    Lit.:

    custodiae,

    i. e. separated, withdrawn, Liv. 21, 32 fin.:

    custodia,

    Petr. 112:

    membrana laxatior,

    Plin. 19, 1, 3, § 17:

    laxati ordines (aciei),

    Tac. H. 3, 25; Sil. 9, 364:

    corpore laxati,

    released from the body, Cic. Rep. 6, 15 fin.
    B.
    Trop.:

    libidinum vinculis laxati,

    released, freed, free, Cic. de Sen. 3, 7:

    laxatus curis,

    id. Tusc. 1, 19, 44:

    pugna,

    a battle broken off, Liv. 21, 59:

    nox,

    i. e. clear, Sil. 13, 550.

    Lewis & Short latin dictionary > laxo

  • 17 latus

    1.
    lātus, a, um, adj. [old Lat. stlātus, Paul. ex Fest. p. 313; Sanscr. root star-, strnāmi = sterno; Gr. stor- in stornumi, stratos; Lat. sterno, stratus, torus; cf. strāges, struo; not connected with platus, nor with 3. lātus = tlêtos], broad, wide.
    I.
    Lit.:

    fossa,

    Cic. Tusc. 5, 20, 59:

    mare,

    id. Verr. 2, 4, 46, § 103:

    via,

    id. ib. 2, 4, 53, §

    119: agri,

    id. Rep. 5, 2, 3:

    clavus,

    Quint. 11, 3, 138 (v. clavus):

    umeri,

    Verg. A. 9, 725; cf.:

    artus barbarorum,

    Tac. A. 2, 21:

    lati et lacertosi viri,

    broad-shouldered, Col. 1, 9, 4; Cic. Rep. 6, 20, 21:

    rana bove latior,

    Phaedr. 1, 24, 5:

    palus non latior pedibus quinquaginta,

    Caes. B. G. 7, 19:

    latissimum flumen,

    id. ib. 2, 27:

    latissimae solitudines,

    id. ib. 6, 22:

    comesse panem tris pedes latum,

    Plaut. Bacch. 4, 1, 8:

    fossae quindecim pedes latae,

    Caes. B. G. 7, 72:

    areas latas pedum denum facito,

    Col. 2, 10, 26:

    populi,

    Verg. A. 1, 225:

    moenia lata videt,

    id. ib. 6, 549:

    latis otia fundis,

    id. G. 2, 468: ne latos fines parare studeant. Caes. B. G. 6, 21:

    ager,

    Liv. 23, 46:

    orbis,

    Hor. C. 1, 12, 57:

    terrae,

    Ov. M. 2, 307:

    lata Polyphemi acies,

    wide eye, Juv. 9, 64.— Neutr. absol.:

    crescere in latum,

    to increase in width, widen, Ov. M. 1, 336.— Absol.:

    per latum,

    Vulg. Ezech. 46, 22:

    in lato pedum centum,

    Lampr. Alex. Sev. 26, 7.—
    B.
    Transf., poet., for proud, swelling (cf. Eng. vulg. spreading):

    latus ut in circo spatiere,

    that you may stalk along largely, proudly, Hor. S. 2, 3, 183:

    lati incesserunt et cothurnati (histriones),

    Sen. Ep. 76, 31. —
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., broad, wide, wide-spread, extended (mostly post-Aug.):

    vox,

    Quint. 11, 3, 82; cf.:

    verba,

    pronounced broadly, Cic. de Or. 3, 12, 46:

    gloria,

    widespread, Plin. Ep. 4, 12, 7:

    lato Murrus caligat in hoste,

    Sil. 1, 499:

    interpretatio,

    broad, not strict, lenient, Dig. 22, 1, 1:

    culpa,

    great, ib. 50, 16, 213; 11, 6, 1 fin.:

    fuga,

    a kind of banishment, whereby all places are forbidden to the exile but one, ib. 48, 22, 5.—
    B.
    In partic., of style, diffuse, detailed, copious, prolix:

    oratio Academicorum liberior et latior (opp. Stoicorum oratio astrictior et contractior),

    Cic. Brut. 31, 120:

    latum atque fusum,

    Quint. 11, 3, 50:

    latiore varioque tractatu,

    id. 7, 3, 16:

    latiore quadam comprehensione,

    id. 2, 5, 14:

    genus orandi latum et sonans,

    Tac. H. 1, 90:

    Aeschines his latior et audentior,

    Quint. 12, 10, 23.— Hence, adv.: lātē, broadly, widely, extensively; with longe, on all sides, far and wide, everywhere.
    1.
    Lit.:

    late longeque diffusus,

    Cic. Leg. 1, 12, 34:

    omnibus longe lateque aedificiis incensis,

    Caes. B. G. 4, 35:

    minus late vagari,

    id. ib. 1, 2:

    regnare,

    Just. 13, 7:

    populus late rex,

    Verg. A. 1, 21; cf.:

    diu Lateque victrix,

    Hor. C. 4, 4, 23:

    cladem inferre,

    Tac. H. 3, 23.— Comp.:

    latius demum operaest pretium ivisse,

    Plaut. Most. 3, 2, 156:

    itaque latius quam caedebatur ruebat (murus),

    Liv. 21, 11:

    possidere (agros),

    Ov. M. 5, 131:

    metui,

    Tac. A. 12, 43. — Sup.:

    ager latissime continuatus,

    Cic. Agr. 2, 26, 70:

    quam latissime possint, ignes faciant,

    Nep. Eum. 9, 3.—
    2.
    Trop.: ars late patet, widely. Cic. de Or. 1, 55, 235:

    Phrygiae late refer primordia gentis,

    Ov. H. 17, 57.— Comp.:

    latius loquuntur rhetores, dialectici compressius,

    Cic. Fin. 2, 6, 17: quod [p. 1042] pateat latius, of rather extensive application, Cic. Off. 3, 4, 19:

    latius perscribere,

    Caes. B. C. 2, 17:

    uti opibus,

    more lavishly, Hor. S. 2, 2, 113.— Sup.:

    fidei bonae nomen latissime manat,

    Cic. Off. 3, 17, 70:

    latissime patere,

    id. ib. 3, 17, 69.
    2.
    lătus, ĕris, n. [cf. Gr. platus; Lat. lăter, Latium, plautus or plotus], the side, flank of men or animals.
    I.
    Lit.:

    ego vostra faciam latera lorea,

    Plaut. Mil. 2, 1, 2: quid conminatu's mihi? Con. Istud male factum arbitror, quia non latus fodi, id. Aul. 3, 2, 4:

    occidisse ex equo dicitur, et latus offendisse vehementer,

    Cic. Clu. 62, 175:

    cujus latus ille mucro petebat,

    id. Lig. 3, 9:

    laterique accommodat ensem,

    Verg. A. 2, 393; Quint. 2, 13, 12; 11, 3, 69; 118:

    laterum inclinatione forti ac virili,

    id. 1, 11, 18: vellere latus digitis, to twitch one by the side (in order to attract attention), Ov. A. A. 1, 606; cf.:

    si tetigit latus acrior,

    Juv. 7, 109:

    tum latus ei dicenti condoluisse... dieque septimo est lateris dolore consumptus,

    pleurisy, Cic. de Or. 3, 2, 6; so,

    lateris dolor,

    Cato, R. R. 125; Cels. 2, 7; 8; Plin. 21, 21, 89, § 155:

    lateris vigili cum febre dolor,

    Juv. 13, 229; cf.:

    laterum dolor aut tussis,

    Hor. S. 1, 9, 32: artifices lateris, i. e. those who make skilful side movements or evolutions, ballet-dancers, Ov. A. A. 3, 351:

    latus tegere alicui,

    to walk by the side of one, Hor. S. 2, 5, 18:

    claudere alicui,

    Juv. 3, 131; and:

    mares inter se uxoresque contendunt, uter det latus illis (sc. pantomimis),

    Sen. Q. N. 7, 32, 3.—Of animals:

    equorum,

    Lucr. 5, 1324:

    cujus (equi aënei) in lateribus fores essent,

    Cic. Off. 3, 9, 38.—
    2.
    Of orators, the lungs:

    lateribus aut clamore contendere,

    Cic. de Or. 1, 60, 255:

    quae vox, quae latera, quae vires, etc.,

    id. Verr. 2, 4, 30, § 67:

    ut lateris conatus sit ille, non capitis,

    Quint. 1, 11, 8; cf.:

    lateris pectorisve firmitas an capitis etiam plus adjuvet,

    id. 11, 3, 16; so id. 11, 3, 40:

    dum vox ac latus praeparetur,

    id. 10, 7, 2; 11, 3, 13:

    voce, latere, firmitate (constat orator),

    id. 12, 11, 2:

    neque enim ex te umquam es nobilitatus, sed ex lateribus et lacertis tuis,

    Cic. de Sen. 9, 27:

    cum legem Voconiam voce magna et bonis lateribus suasissem,

    id. ib. 5, 14:

    illa adhuc audaciora et majorum, ut Cicero existimat, laterum,

    Quint. 9, 1, 29.—
    3.
    Poet., in mal. part., Lucil. ap. Non. 260, 30; Ov. H. 2, 58; 19, 138; Prop. 2, 2, 12:

    lateri parcere,

    Juv. 6, 37.—
    B.
    Transf., in gen.
    1.
    The side, flank, lateral surface of a thing (opp. frons and tergum;

    v. h. vv.): collis ex utraque parte lateris dejectus habebat et in frontem leniter fastigatus paulatim ad planiciem redibat,

    on each side, Caes. B. G. 2, 8; cf. Plin. 17, 23, 35, § 202:

    terra angusta verticibus, lateribus latior,

    Cic. Rep. 6, 20, 21:

    latus unum castrorum,

    Caes. B. G. 2, 5:

    insula, cujus unum latus est contra Galliam,

    id. ib. 5, 13:

    et (Fibrenus) divisus aequaliter in duas partis latera haec (insulae) adluit,

    Cic. Leg. 2, 3, 6.—Of a maritime country, the coast, seaboard:

    Illyricum,

    Juv. 8, 117:

    castelli,

    Sall. J. 93:

    tum prora avertit et undis Dat latus,

    the ship's side, Verg. A. 1, 105:

    ubi pulsarunt acres latera ardua fluctus,

    Ov. M. 11, 529:

    nudum remigio,

    Hor. C. 1, 14, 4; id. Epod. 10, 3:

    dextrum (domus),

    id. Ep. 1, 16, 6:

    mundi,

    id. C. 1, 22, 19:

    crystallus sexangulis nascitur lateribus,

    surfaces, Plin. 37, 2, 9, § 26.—Of an army, the flank, Tac. Agr. 35:

    reliquos equites ad latera disponit,

    Caes. B. G. 6, 7:

    ex itinere nostros latere aperto aggressi,

    id. ib. 1, 25; cf. id. ib. 2, 23 fin.:

    ad latus apertum hostium constitui,

    id. ib. 4, 25:

    ne simul in frontem, simul in latera, pugnaretur,

    Tac. Agr. 35.—So in fighting: latus dare, to expose one's side or flank to the adversary, Val. Fl. 4, 304 (v. II. A. infra).—
    b.
    Esp. freq.: a (ab) latere, on or at the side or flank; a or ab lateribus, on or at the sides or flanks (opp. a fronte, in front, before, and a tergo, at the back, behind):

    a tergo, a fronte, a lateribus tenebitur,

    Cic. Phil. 3, 13, 32:

    a fronte atque ab utroque latere cratibus ac pluteis protegebat,

    Caes. B. C. 1, 25 fin.; id. B. G. 2, 25:

    ab omni latere securus,

    Amm. 16, 9, 3:

    ab latere aggredi,

    Liv. 27, 48:

    disjectos ab tergo aut lateribus circumveniebant,

    Sall. J. 50 fin.:

    ne quis inermibus militibus ab latere impetus fieri posset,

    Caes. B. G. 3, 29:

    Sulla profligatis iis, quos advorsum ierat, rediens ab latere Mauris incurrit,

    Sall. J. 101, 8: si ex hac causa unda prorumperet, a lateribus undae circumfunderentur, Sen. Q. N. 6, 6, 4:

    a lateribus, a fronte, quasi tria maria prospectat,

    Plin. Ep. 2, 17, 5.—
    c.
    Less freq. with ex:

    latere ex utroque,

    Lucr. 2, 1049:

    ex lateribus aggredi aliquem,

    Sall. C. 60:

    tribus ex lateribus (locus) tegebatur,

    Hirt. B. Alex. 28, 4:

    ex alio latere cubiculum est politissimum,

    Plin. Ep. 2, 17, 10:

    omni ex latere armorum molibus urgeri,

    Amm. 19, 7, 7.—
    d.
    With de:

    de latere ire,

    Lucr. 6, 117.—Without prep.:

    alio latere,

    Tac. A. 3, 74.—
    2.
    Poet. (pars pro toto), the body:

    penna latus vestit, tenet,

    Ov. M. 2, 376:

    nunc latus in fulvis niveum deponit harenis,

    id. ib. 2, 865; cf. id. ib. 3, 23;

    14, 710: forte,

    Hor. Ep. 1, 7, 26:

    fessum longā militiā,

    id. C. 2, 7, 18:

    credidit tauro latus,

    id. ib. 3, 27, 26:

    liminis aut aquae Caelestis patiens latus,

    id. ib. 3, 10, 20.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen.: in latera atque in terga incurrere, to attack the sides, i. e. the unguarded points, Quint. 9, 1, 20:

    aliena negotia centum Per caput et circa saliunt latus,

    encompass on every side, Hor. S. 2, 6, 34:

    ut a sems latere numquam discederem,

    never left his side, Cic. Lael. 1, 1; cf.: aliquem lateri alicujus adjungere, to attach to his side, i. e. to give him for a companion, Quint. 1, 2, 5; so,

    alicui latus dare, of a client,

    Sen. Q. N. 7, 32, 3 (cf. B. 1. infra):

    lateri adhaerere gravem dominum,

    hung about them, threatened them, Liv. 39, 25:

    Illyriorum rex, lateri ejus haerens, assiduis precibus promissa exigebat,

    Just. 29, 4, 8; cf.:

    Agathocles regis lateri junctus, civitatem regebat,

    id. 30, 2, 5:

    circumfusa turba lateri meo,

    Liv. 6, 15.—Esp.:

    sacpe dabis nudum latus,

    expose, Tib. 1, 4, 52:

    la. tus imperii nudum,

    Flor. 3, 5, 4:

    nec adulatoribus latus praebeas,

    expose yourself, lay yourself open to, Sen. Q. N. 4 praef.: latere tecto abscedere, i. e safe, unharmed, Ter. Heaut. 4, 2, 5:

    hic fugit omnes Insidias nullique malo latus obdit apertum,

    Hor. S. 1, 3, 59:

    ex uno latere constat contractus,

    on one side, Dig. 19, 1, 13 fin.; so ib. 3, 5, 5:

    nulla ex utroque latere nascitur actio,

    ib. 3, 5, 6, § 4.—
    B.
    In partic.
    1.
    To express intimacy, attachment:

    latus alicui cingere,

    to cling to, Liv. 32, 39, 8; esp. in the phrase: ab latere, at the side of, i. e. in intimate association with (rare, and perh. not ante-Aug.):

    ab latere tyranni: addit eos ab latere tyranni,

    Liv. 24, 5, 13; Curt. 3, 5, 15; cf.:

    ille tuum, Castrice, dulce latus,

    your constant associate, Mart. 6, 68, 4.—
    2.
    Relationship, kindred, esp. collateral relationship (post-Aug.):

    quibus (liberis) videor a meo tuoque latere pronum ad honores iter relicturus,

    Plin. Ep. 8, 10, 3:

    sunt et ex lateribus cognati ut fratres sororesque,

    Dig. 38, 10, 10, § 8:

    ex latere uxorem ducere,

    ib. 23, 2, 68:

    latus omne divinae domus,

    Stat. S. 5 praef.: omnes personae cognatorum aut supra numerantur, aut infra, aut ex transverso, sive a latere... a latere, fratres et sorores, liberique eorum; item parentium fratres et sorores liberique eorum, (Ulp.) de Grad. Cogn. 2 ap. Huschke, Jurisp. Antejust. p. 530.
    3.
    lātus, a, um, Part., v. fero.

    Lewis & Short latin dictionary > latus

  • 18 apertus

        apertus adj. with comp. and sup.    [P. of aperio], without covering, uncovered: magna corporis pars, Cs.: locus: naves, not decked: caelo invectus aperto, unclouded, V.: aperta serena prospicere, V.—Unclosed, open, not shut: nihil non istius cupiditati apertissimum: (milites), without breastworks, Cs.: aditus ad moenia, L.: aequor, O.: latus, exposed, H.: Alpes, i. e. a way through, V.: nostros latere aperto adgressi, on the exposed flank, Cs.—Poet.: Mars, an open fight, O.—As subst n., the open, a clear space: per apertum fugientes, H.: castris in aperto positis, L.—Fig., open, avowed, plain, clear, manifest: latrocinium: simultates: pericula, V.: rabies, H.: quis apertior in iudicium adductus? more plainly guilty: rivi, common (opp. Pindaricus fons), H.: magis magisque in aperto esse, to be evident, S.: agere memoratu digna pronum magisque in aperto erat, easier, Ta. — Of character, frank, open, candid: pectus: cognovi te apertiorem in dicendo.—Outspoken, audacious. ut semper fuit apertissimus.
    * * *
    aperta -um, apertior -or -us, apertissimus -a -um ADJ
    open, public; uncovered, exposed; frank, clear; cloudless; manifest; wide

    Latin-English dictionary > apertus

  • 19 hiō

        hiō āvī, ātus, āre    [HI-], to open, stand open, gape: (calor) venas adstringit hiantīs, V.: concha hians: flos hiat pratis, Pr.: hianti ore, Cu.— To open the mouth, gape, yawn: inceptus clamor frustratur hiantīs, V.: leo inmane hians, V.: lupus hic Captus hiet, H.—Fig., of speech, to leave a hiatus, be loosely connected: qui (poetae) saepe hiabant: concursūs hiantes: hiantia loqui: hians compositio, Ta.— To gape with wonder, be eager, long, be amazed: utrum ea (domus) patere an hiare ac poscere aliquid videtur?: corvum deludet hiantem, i. e. the legacy-hunter, H.: ad magnitudinem praemiorum, Ta.: carmen hiare lyrā, breathe, Pr.
    * * *
    hiare, hiavi, hiatus V
    be wide open, gape; be greedy for; be open-mouthed (with astonishment, etc)

    Latin-English dictionary > hiō

  • 20 laxō

        laxō āvī, ātus, āre    [laxus], to extend, make wide, open, expand: forum: manipulos, Cs.: ubi laxatas sensit custodias, L.— To open, undo, unloose, release: vincla epistolae, N.: pedem ab nodo, L.: claustra portarum, Iu.— To slacken, relax, unbend: arcum, Ph.: excussos rudentīs, V.: laxatis habenis invehi, Cu.: se cutis arida laxet, Iu.— Fig., to lighten, relieve, free, unbend, recreate: iudicum animos: animum ab adsiduis laboribus, L.: libidinum vinculis laxati.— To relax, mitigate, moderate, weaken: sibi aliquid laboris, L.: quies laxaverat artūs, V.: laxata pugna, interrupted, L. — To lessen, abate, reduce: annonam, L.: annona laxaverat (sc. se), L.
    * * *
    laxare, laxavi, laxatus V
    loosen, slaken, relax, weaken; expand, open up, extend

    Latin-English dictionary > laxō

См. также в других словарях:

  • Open Wide: Tooth School Inside —   …   Wikipedia

  • wide-eyed — wide′ eyed adj. having the eyes open wide, as in amazement, innocence, or sleeplessness • Etymology: 1850–55 …   From formal English to slang

  • open — o|pen1 [ oupən ] adjective *** ▸ 1 when public can visit ▸ 2 when you can see inside ▸ 3 not covered/enclosed ▸ 4 not blocked ▸ 5 not hidden/secret ▸ 6 anyone can see/join ▸ 7 considering suggestions ▸ 8 when something can be done ▸ 9 possible ▸… …   Usage of the words and phrases in modern English

  • open */*/*/ — I UK [ˈəʊpən] / US [ˈoʊpən] adjective 1) if a shop, restaurant etc is open, people are working there and the public can use or visit it Are the shops open on Sundays? There s a bar that stays open all night. open for business: We are open for… …   English dictionary

  • open — 1 adjective NOT CLOSED 1 DOOR/CONTAINER not closed, so that you can go through, take things out, or put things in: an open window | I guess I did leave the door open. | I can t get this milk open. | wide open (=completely open): The door was wide …   Longman dictionary of contemporary English

  • wide-open — adjective 1. open wide (Freq. 1) left the doors wide open • Similar to: ↑open, ↑unfastened 2. lax in enforcing laws a wide open town • Syn: ↑lawless …   Useful english dictionary

  • wide — {{Roman}}I.{{/Roman}} adj. 1 covering a large area or range VERBS ▪ be, seem ▪ become ADVERB ▪ extremely, fairly, very …   Collocations dictionary

  • open — I adj. 1) open for (open for business) 2) (cannot stand alone) open to (open to the public; I m open to suggestions) 3) (misc.) to lay oneself open to criticism; to bring smt. out into the open II v. 1) to open wide 2) (D; intr., tr.) to open by …   Combinatory dictionary

  • wide — /waɪd / (say wuyd) adjective (wider, widest) 1. having considerable or great extent from side to side; broad; not narrow. 2. having a certain or specified extent from side to side: three metres wide. 3. of great horizontal extent; extensive;… …  

  • wide open — ▶ adjective 1 his eyes were wide open: FULLY OPEN, open wide, agape. 2 the championship is wide open: UNPREDICTABLE, uncertain, unsure, in the balance, up in the air; …   Useful english dictionary

  • open — Synonyms and related words: Spartan, abandoned, aboveboard, absolute, accented, acceptable, accessible, activate, admissible, admissive, admissory, adumbrate, advertise, affirmed, afford, agape, agreeable, air, ajar, aloof, altruistic, alveolar,… …   Moby Thesaurus

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»